Τις θέσεις της Εκκλησίας σχετικά με το μεταναστευτικό γνωστοποίησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σάμου, Ικαριας και Κορσεών, κ.κ. Ευσέβιος με σχετική εγκύκλιο. Η εγκύκλιος εχει τίτλο, «Προς ενημέρωσιν του πληρώματος» και μπορείτε να τη διαβάσετε παρακάτω:
«Ὡς Πνευματικός σας Πατέρας ἐπιθυμῶ νά ἐκφράσω τήν χαρά μου γιά τήν ἐπικοινωνία μας αὐτή καί κυρίως γιά τό ὅτι, μέσα ἀπό τά ὅσα βλέπουν τό φῶς τῆς δημοσιότητας τίς τελευταῖες ἰδιαίτερα φορτισμένες ἡμέρες, οἱ Τοπικοί μας φορεῖς ζητοῦν τήν ἀποσυμφόρηση τοῦ Νησιοῦ μας ἀπό τούς Πρόσφυγες-Μετανᾶστες, ἐνστερνιζόμενοι τήν ἄποψη, τήν ὁποίαν εὐθύς ἐξ ἀρχῆς ἐξεφράσαμε, γραπτῶς καί προφορικῶς. Διότι ἐδῶ καί πολύ καιρό τόσο σέ διάφορες συνεντεύξεις στόν ἔντυπο καί ἠλεκτρονικό τῦπο, ὅσο καί σέ Ραδιοφωνικούς Σταθμούς, ἀφοῦ τονίζαμε καί τονίζουμε μέ ἔμφαση, πώς ἔχουμε χρέος νά συμπαραστεκόμαστε σέ κάθε ἐμπερίστατο ντόπιο ἤ ξένο, ὡς εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ὑπογραμμίζαμε καί ὑπογραμμίζουμε ἀκολούθως, ὅτι ἐπιθυμοῦμε οἱ Πρόσφυγες-Μετανᾶστες νά εἶναι μόνο διερχόμενοι ἀπό τό Νησί μας.
Σ’ αὐτήν τήν θέση μας ἐπιμείναμε εὐθύς ἐξ ἀρχῆς, ὅπως φαίνεται ἀπό μία σειρά ἐνεργειῶν, σέ διάστημα πολλῶν ἐτῶν, καθώς ἡ Τοπική μας Ἐκκλησία ἐπαγρυπνεῖ ἐπί τῶν ἐπάλξεων ἐδῶ καί πολύ καιρό. Παρά τό ὅτι δέν αὐτοδιαφημίζεται, καί ἔργο προσφέρει καί ἰσοροπίες κρατάει καί τούς ἀνθρώπους συμβουλεύει, μέ μόνο σκοπό τήν περιφρούρηση τῆς εἰρήνης καί τήν διατήρηση τῆς ἀξιοπρέπειας καί τῶν πατρικῶν μας παραδόσεων πάνω στό κατατρεγμένο μας Νησί.
Ἐπειδή ὅμως ἐνδέχεται ἀρκετοί νά μήν γνωρίζουν τά ὅσα κατά καιρούς εἴπαμε ἤ ἐπράξαμε σχετικῶς μέ τό προσφυγικό ζήτημα, πού μᾶς ταλανίζει ἰδιαιτέρως τόν τελευταῖο καιρό, ἐπανερχόμαστε ἐκ νέου , καθώς ὁ ἀπόστολος Παῦλος δίδει ἐντολή στόν Τιμόθεο νά ἐνημερώνει τήν λαό, πού τοῦ ἐμπιστεύθηκε ὁ Θεός, λέγοντας «Τήν διακονίαν σου πληροφόρησον» (Β΄Τιμ. δ, 5).
Ἂς ὑπενθυμίσουμε ἀρχικῶς, ὅτι ἤδη ἀπό τά Χριστούγεννα τοῦ 2005 εἴχαμε ὄχι μόνο διαβάσει, ἀλλά καί διανείμει διεξοδική ἀναφορά τῆς καθ’ Ἑλλάδα Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας σχετικά μέ τό προσφυγικό ζήτημα, πού ἀπό τότε σιγά-σιγά διαφαινόταν, ὅπως τήν εἶχε συντάξει ὁ μακαριστός Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, ὁ ὁποῖος, ὅπως ἀποδεικνύεται σήμερα, ἔβλεπε πολύ μακρυά!
Ἐπίσης στό ὑπόμνημα, πού καταθέσαμε στίς 3 Δεκεμβρίου τοῦ 2008 σέ μία πρώτη σύσκεψη τῶν Τοπικῶν Φορέων τοῦ Νησιοῦ ὑπογραμμίσαμε: «Ἀς μήν ἐπιτρέψουμε στήν σύγχρονη ἀναλγησία νά πληγώνει ἔτι περισσότερον τήν τοπική κοινωνία τοῦ Νησιοῦ μας!»
Πρίν ἀκόμη ξεσπάσει ὁ ἐμφύλιος πόλεμος στή Συρία, σέ μία πρώτη συγκέντρωση διαμαρτυρίας γιά τήν εἰσροή τῶν μεταναστῶν στό Νησί μας, πού ἔλαβε χώρα, γιά ὅσους θυμοῦνται, στήν πλατεία Πυθαγόρα στίς 27 Ἰουνίου τοῦ 2011, ἡ Τοπική μας Ἐκκλησία, ἦταν παροῦσα, μέσα ἀπό εἰδικό μήνυμα, πού ἀναγνώσθηκε, μόνη ἀπό τούς ἀλλους ἐπισήμους φορεῖς, ἐκπρόσωποι τῶν ὁποίων τότε καί μᾶς εἰρωνεύθηκαν καί μᾶς κατηγόρησαν!
Στό μήνυμα τότε εἴχαμε τονίσει: «Ἡ τοπική μας Ἐκκλησία, στά πλαίσια τοῦ ποιμαντικοῦ ἐνδιαφέροντός της ὀφείλει νά διασφαλίζει τήν ὁμαλή διαβίωση τῶν μελῶν της μέ σκοπό τήν κατά Χριστόν προαγωγή τους.
Ὡς ἐκ τούτου, συντάσσεται καί συμπορεύεται μέ τόν πιστό λαό της καί μέ τήν παρουσία της στή πλατεῖα «Πυθαγόρα», ἐκφράζει τήν ἀγωνία της καί τήν ἀντίθεσή της στόν ἐπιχειρούμενο κατακερματισμό τῆς κοινωνικῆς συνοχῆς τοῦ Νησιοῦ μας. Διαμηνύει καί διαβεβαιώνει πρός κάθε κατεύθυνση, ὅτι θά πράξει ὁ,τιδήποτε ἐξαρτᾶται ἀπό Αὐτήν μέ σκοπό τήν περιφρούρηση της εἰρήνης, τήν διατήρηση τῆς ὁμαλῆς κοινωνικῆς καί πνευματικά ἀναβαθμισμένης διαβίωσης καί τή διαφύλαξη τῆς ἑλληνορθόδοξης παραδόσεως καί πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς μας.
Ἀς μήν ἐπιτρέψουμε, οὔτε ἡ ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια νά εὐτελισθεί σέ σταθμούς συγκέντρωσης, οὔτε νά διαταραχθεῖ ἡ οἰκογενειακή γαλήνη τῶν κατοίκων τοῦ Νησιοῦ μας, που δικαίως φοβοῦνται τό ἐνδεχόμενο νά καταστοῦν μετανάστες στόν τόπο τους.
Ὁ Θεός νά φωτίσει κάθε ἁρμόδιο καί νά λαλήσει ἀγαθά στήν καρδιά του, γιά τό καλό κάθε δοκιμαζομένου καί ἐμπερίστατου συνανθρώπου μας καί κυρίως γιά τό καλό τῶν πονεμένων ἀνθρώπων τῶν ἀκριτικῶν Νησιῶν μας.»
Πέρα ἀπό αὐτά, ἀς γίνει γνωστό, ὅτι στή διάρκεια τῆς κοινῆς σύσκεψης μέ τόν Πρωθυπουργό, τούς ἁρμοδίους Ὑπουργούς καί τούς Τοπικούς φορεῖς, στό Μέγαρο Μαξίμου, στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ 2015, πρωτοτυπήσαμε, ἀφοῦ καταθέσαμε ὑπόμνημα, ἐπισημαίνοντας ἀνάμεσα στά ἄλλα, πώς ἐπιθυμοῦμε, ὅσοι πρόσφυγες-μετανᾶστες καταφθάνουν στή Σάμο, νά εἶναι διερχόμενοι. Νά παραμένουν γιά μικρό διάστημα στό Νησί καί ἄμεσα νά κατευθύνονται στόν προορισμό τῆς ἐπιθυμίας τους.
Ἀξίζει νά ἀναγνωσθεῖ μέρος τοῦ ὑπομνήματος, ὅπως τό κατεθέσαμε ἐδῶ καί ἕνα χρόνο, ὡς ἀκολούθως: «…μέ τά πνευματικά μας αἰσθητήρια ἀφουγκραζόμαστε τελευταία μία ἔντονη ἀνησυχία στούς κόλπους τῆς τοπικῆς μας κοινωνίας, καθώς ἡ εἰσροή τῶν μεταναστῶν-προσφύγων γίνεται πλέον μέ ρυθμούς ἐπέλασης!
Ἡ Τοπική μας Ἐκκλησία θά συνεχίσει καί στό μέλλον ὅπως μέχρι τώρα ἔπραττε νά συμπαρίσταται μέ ὅλες της τίς δυνάμεις, φροντίζοντας τούς διερχομένους μετανάστες-πρόσφυγες γιά τό βραχύ διάστημα τῆς ἐδῶ παραμονῆς τους. Διότι οὔτε καταλλήλους χώρους ἔχει, οὔτε πολύ περισσότερο τή δυνατότητα νά στηρίξει τήν μόνιμη παραμονή μεταναστῶν-προσφύγων στή Σάμο καί τήν ἐν καιρῶ, ὅπως ἀκούγεται, ἐνσωμάτωσή τους ἤ φιλική προσαρμογή τους στήν τοπική Κοινωνία, τό ὁποῖον θεωροῦμεν ἀνέφικτον!
Ἐξάλλου ἡ διευθέτηση τοῦ κοινωνικοῦ φαινομένου τῶν μεταναστῶν-προσφύγων εἶναι πρωταρχικό μέλημα καί εὐθύνη τοῦ κράτους καί ὄχι τῆς Ἐκκλησίας. Ἤδη μέσα ἀπό τίς πρωτοβουλίες πού λαμβάνουμε ἀξιοποιώντας τίς εὐκαιρίες, πού μᾶς δίδει ὁ Χριστός νά Τόν διακονήσουμε μέσα ἀπό τούς ἐλαχίστους Ἀδελφούς Του, ντόπιους ἤ πρόσφυγες -μετανάστες, πιστεύουμε, πώς ἐπιτελοῦμε ἔργο ἐθνικό, διότι καλύπτουμε τά κενά τῆς κεντρικῆς Διοίκησης, ὑποβοηθώντας καί στηρίζοντας τό Κράτος μας.
Ἐπιθυμοῦμε γιά λόγους καί μόνον θρησκευτικῆς συνειδήσεως, ἀπό τή μιά μεριά νά στηρίξουμε τούς ἐμπερίστατους λόγῳ οἰκονομικῆς κρίσεως μονίμους κατοίκους τῶν ἀκριτικῶν μας Νησιῶν, γιά νά ἐλαφρύνουμε τό δυσβάσταχτο ἐν πολλοῖς φορτίο τῆς κρατικῆς ἀναλγησίας καί παραλλήλως νά διευκολύνουμε καί τούς διερχομένους μετανάστες-πρόσφυγες, γιά βραχύ διάστημα παραμονῆς τους ἀπό τό Νησί μας, στήν ἀναζήτηση μιᾶς καλύτερης ζωῆς!
Κατακλείοντας θεωροῦμε, ὅτι ὡς Τοπική Ἐκκλησία, παρά τίς ἐλάχιστες οἰκονομικές δυνατότητές μας, ἔχουμε συνεισφέρει πάρα πολλά ἕως σήμερα στήν ἀντιμετώπιση τῆς ἀνθρωπιστικῆς κρίσης μέ βάση τίς ἀνάγκες, πού δημιουργήθηκαν γιά φιλοξενία, σίτιση καί σεβασμό τῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρέπειας τῶν μεταναστῶν-προσφύγων, πού διέρχονται ἀπό τό Νησί μας….Ὅμως θεωροῦμε, ὅτι ἀπό τοῦδε καί εἰς τό ἐξῆς προτεραιότητα εἶναι ἡ ἔντονη στήριξη τῆς πολιτείας, πού εἶναι καί ἡ μόνη ἁρμοδία ἀρχή γιά τή διεύθυνση, διαχείριση καί ἀντιμετώπιση τῶν προβλημάτων τοῦ μεταναστευτικοῦ ζητήματος στά Νησιά μας».
Αὐτές τίς ἴδιες ἀπόψεις εἴχαμε τονίσει καί σέ συνέντευξη πού παραχωρήσαμε στίς Ἐφημερίδες «Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια» καί «Κιβωτός τῆς Ὀρθοδοξίας» καί σέ Μ.Μ.Ε τοῦ Διαδικτύου τονίζοντας, ὅτι: «…Στήν Σάμο ἡ μέχρι τώρα φροντίδα, πού δείχνει ὁ ἀκριτικός μας Κλῆρος καί Λαός γιά τούς μετανάστες-πρόσφυγες φανερώνει μία πνευματική ὠριμότητα. Βέβαια πάντοτε ὑπό τήν προϋπόθεση, ὅτι οἱ μετανᾶστες-πρόσφυγες θά εἶναι διερχόμενοι ἀπό τό Νησί καί αὐτό ἐλπίζουμε νά ληφθεῖ σοβαρά ὑπ’ ὄψιν ἀπό τά κέντρα ἐξουσίας, ὅπως ἐπανειλημένως ἔχουμε ἐπισημάνει.»
Σημειωθήτω δέ ὅτι ἔκτοτε δέν ἐκλήθημεν σέ καμμία σύσκεψη, ἀλλά οὔτε κι ἔγινε κάποια ἔστω ἔμμεση ἀναφορά στήν ἀδιαμφισβήτητη προσφορά τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας, ὄχι μόνο τῆς Τοπικῆς, ἀλλά καί τῆς Ἑλλαδικῆς, στό Συνέδριο, πού συγκλήθηκε στίς ἀρχές τοῦ καλοκαιριοῦ (2-4 Ἰουνίου 2016), μέ θέμα τό προσφυγικό ζήτημα, στό Πυθαγόρειο Σάμου ἀπό τήν ΚΕΔΕ.
Ἴσως ἐπειδή ἀρκετοί «ἔσταξαν πικρή χολή» για την παρουσία ἐκπροσώπων της Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου σχετικά με τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, ἀδιαφορώντας γιά τό αυτονόητο, τό ὁποῖον δίχως ἄλλο εἶναι τό ἀξίωμα: Κοινωνική πολιτική χωρίς την Εκκλησία δεν μπορεί να γίνει. Σέ περίπτωση δε σύγκρισης της κοινωνικής προσφοράς τῶν δύο θεσμῶν (Εκκλησία και Κράτος), «ἡ ζυγαριά» γέρνει ἐμφανέστατα προς την μεριά τῆς Ἐκκλησίας. Βέβαια ἀπό πλευρᾶς τῆς Ἐκκλησίας μας, δέν πρόκειται ποτέ νά γίνει τέτοια σύγκριση, ἀλλά κι ἄν κάποιος ἐπιχειροῦσε θά ἦταν κατά πάντα ἀδύνατον, καθώς εἶναι ἀμέτρητες οἱ μη «καταγεγραμμένες» περιπτώσεις βοήθειας, τῶν Κληρικῶν ἤ τῶν Λαϊκῶν μας, πού διακονοῦν τόν συνάνθρωπο στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ καί ὡς εἰκόνα Του.
Ἀγαπητοί μου,
Στίς δύσκολες στιγμές τίς ὁποῖες διερχόμαστε, ἔχω χρέος ὡς Πνευματικός σας Πατέρας νά σᾶς ζητήσω, νά κινηθοῦμε πρός μία φιλότιμη ἐγρήγορση, ἀφήνοντας κατά μέρος τίς μικρότητες ἤ τά διάφορα συμφέροντα, ὥστε ἑνωμένοι, μέ συνοχή καί ἀλληλοϋποστήριξη, νά ὁμονοήσουμε γιά νά ἀντιμετωπίσουμε ἀπό κοινοῦ καί ἐπιτυχῶς τήν κρίση, πού δημιουργεῖ στήν τοπική μας κοινωνία, ἀλλά καί ὁλόκληρη τήν Πατρίδα μας τό προσφυγικό ζήτημα, ὑπενθυμίζοντάς σας μέ πόνο, πώς ὅσες φορές βρεθήκαμε διχασμένοι ἔναντι τέτοιων καταστάσεων τό πληρώσαμε πολύ ἀκριβά.
Δέν ἔχουμε οὔτε χρόνο γιά χάσιμο, οὔτε γιά ἀλλες πολυτέλειες.
Εἴμαστε Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί καί Ἕλληνες.
Ἀξιοποιώντας τίς δυνάμεις τῆς πίστης μας στόν Χριστό, τίς εὐκαιρίες τῆς μυστηριακῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας καί τά ἰδεώδη τῆς φυλῆς μας μποροῦμε νά κάνουμε θαύματα.
Περαίνοντας θά ἤθελα νά διαβεβαιώσω ἅπαντας, πώς ὅλοι μας, ὁ Ἐπίσκοπος καί οἱ Ἱερεῖς μας, ἰδίως αὐτές τίς ἡμέρες, πού τελεῖται τό 40λείτουργο ἐν ἀναμονῇ τῶν Χριστουγέννων, καί κάθε ἡμέρα προσφέρεται ἡ ἀναίμακτη ἱερουργία, δεόμαστε καί προσευχόμαστε στόν Χριστό, νά ἀποβάλει τόν ὁποιοδήποτε φόβο ἀπό τίς καρδιές μας καί νά διαφυλάττει τήν εἰρήνη μας.
Νά φωτίσει τούς ἄρχοντες νά ἔχουν σύμπνοια, νά ἀκούσουν τήν ἀγωνία τοῦ πιστοῦ λαοῦ μας καί νά συνεργασθοῦν ἐποικοδομητικά πρός τό συμφέρον του «πράττοντες ἀγαθά ὑπέρ αὐτοῦ» καί ζητώντας τήν ἄμεση ἀποσυμφόρηση τοῦ Νησιοῦ μας, λύση, πού φαίνεται νά εἶναι μονόδρομος πλέον.
Νά ἐνισχύει τήν ἑνότητά μας, καί νά μᾶς χαρίζει ἁρμονική καί εὐδόκιμη συμπόρευση μέ σκοπό νά διαφυλάξουμε τήν ἀξιοπρέπεια, τήν πίστη, τήν ζωή καί τόν πολιτισμό μας, ἀνταποκρινόμενοι παράλληλα καί κατά τήν δύναμή μας στίς ἀνάγκες τῆς διακονίας τῶν ἐμπερίστατων συνανθρώπων μας, ντόπιων ἤ προσφύγων – μεταναστῶν, σύμφωνα καί μέ τήν ἐντολή τῆς ἔμπρακτης ἀγάπης, ὅπως ὁ Ἴδιος ὁ Κύριός μας τήν δίδαξε.
Εὐχή καί προσευχή μας νά ζεῖ ὁ Χριστός στίς καρδιές μας, γιατί χωρίς Ἐκεῖνον δέν μποροῦμε νά κάνουμε τίποτε! (Βλ. Ἰωάν. ιε, 5).
Εἰ ὁ Θεός μεθ’ἡμῶν, οὐδείς καθ’ἡμῶν».
